● نکته: ریسک فاکتورهای تشکیل سنگ کلیه شامل استرس، شغل (مثل کشاورزی، نانوایی، پزشکی)، رژیم غذایی (افزایش پروتیین/ نمک/ سوکروز در غذا، کاهش فیبر/ فیتات/ کلسیم/ پتاسیم/ پیریدوکسین در غذا)، چاقی، جنس مذکر، دیابت
● نکته: عامل های مهارکننده تشکیل سنگ شامل منیزیوم، سیترات، پیروفسفات

■ نکته: انواع سنگ کلیه

1) سنگ کلسیم اگزالات: شایع ترین نوع سنگ است. در ادرار اسیدی تشکیل می شود. نمای کریستال آن در آنالیز ادراری به صورت پاکت نامه(enveloped shape) است.
ریسک فاکتورهای تشکیل آن شامل هیپرکلسیوری (به معنی دفع >4mg/kg کلسیم در ادرار 24 ساعته است.

تجویز تیازید و مکمل کلسیم و کاهش مصرف نمک در درمان هیپرکلسیوری مفید است)، هیپراگزالوری (به معنی دفع >40mg اگزالات در ادرار 24 ساعته است.

مصرف زیاد ویتامین C، جراحی بای پس ایلیوژژونال، رزشکن روده و بیماری کرون و کولیت اولسروز ریسک فاکتور هیپراگزالوری است. تجویز پیریدوکسین
و مکمل کلسیم در درمان هیپراگزالوری مفید است)، هیپراوریکوزوری (تجویز آلوپورینول و کاهش مصرف پروتیین در درمان هیپراوریکوزوری مفید است)

و هیپوسیتراتوری (به معنی دفع<320mg سیترات در ادرار 24 ساعته است. اسهال مزمن، هیپوکالمی و اسیدوز ریسک فاکتور هیپوسیتراتوری است. تجویز پتاسیم سیترات در درمان هیپوسیتراتوری مفید است) می باشد.

2) سنگ کلسیم فسفات: در ادرار قلیایی تشکیل می شود. در بیماری هایی مثل کلیه اسفنجی مدولاری (MSK)، هیپرپاراتیروییدی اولیه،
سارکوییدوز و RTA تیپ 1 تشکیل این نوع شایع است.

3) سنگ اوریک اسیدی: ریسک فاکتورهای آن شامل دیابت، چاقی، نقرس و ایلیوستومی است. در ادرار اسیدی تشکیل می شود.
نمای کریستال آن در آنالیز ادراری به صورت لوزی شکل(Rhomboid) است. در گرافی ساده رادیولوسنت است (نه رادیواپک).

به درمان غیر جراحی (شامل قلیایی کردن ادرار با تجویز پتاسیم سیترات با هدف ph ادرار
بالای 6.5، تجویز آلوپورینول، مایعات فراوان، محدودیت رژیم غذایی پر پروتیین) به خوبی جواب می دهد.

4) سنگ سیستینی: در زمینه اختلال ژنتیکی که دفع سیستین >400mg در ادرار 24 ساعته می شود. در ادرار اسیدی تشکیل می شود.
نمای کریستال آن در آنالیز ادراری به صورت علامت شش ضلعی حلقه بنزن (hexagonal) است. درمان آن شامل درمان غیر جراحی
(شامل قلیایی کردن ادرار، مایعات فراوان با هدف حجم ادرار بیش از 3 لیتر در روز، تجویز داروهایی مثل پنی سیلامین،
کاپتوپریل، تیولا) و جراحی است. به سنگ شکن (ESWL) مقاوم است.

5) سنگ استرووایت (Mg. P. NH3): در جنس مونث شایع تر است. ریسک فاکتور مهم آن عفونت مجاری ادراری

(خصوصا با پروتیوس. ولی نه با E.coli)است. در ادرار قلیایی تشکیل می شود(مثل سنگ کلسیم فسفاتی). نمای کریستال

آن در آنالیز ادراری به صورت علامت در تابوت(Coffin lid) است. درمان آن شامل تجویز آنتی بیوتیک(قبل و بعد جراحی)و ESWL است.

6) سنگ دارویی: عارضه مصرف داروهایی مثل تریامترن (سنگ آن رادیولوسنت است)، ایندیناویر(سنگ آن هم در گرافی
ساده و هم در CT لوسنت است. در سونوگرافی بهتر دیده می شود)،توپیرامات و استازولامید است.
نکته: علایم سنگ شامل رنال کولیک، هماچوری، تهوع/استفراغ، پیوری استریل

● نکته:

– اولین مدالیته های ارزیابی موارد شک به سنگ ادراری، سونوگرافی یا KUB هست.
– بهترین مدالیته برای تشخیص سنگ ادراری، CT اسپیرال بدون ماده حاجب هست.
– بهترین مدالیته برای تعیین محل سنگ ادراری، IVP هست.

● نکته: در اولین حمله سنگ کلیوی، بررسی آزمایشگاهی صرفا شامل سدیم، پتاسیم، کلسیم، فسفر، آنالیز ادرار، اوریک اسید، BUN و کراتینین است.

چک PTH و بررسی ادرار 24 ساعته در حملات راجعه صورت می گیرد.
● نکته: درمان فاز حاد سنگ شامل هیدراتاسیون(تجویز نرمال سالین)

تجویز مسکن(مثل مورفین،پتیدین،کتورولاک)و تجویز ضد تهوع(مثل متوکلوپرامید)است.

ادامه درمان پس از بهبود فاز حاد بسته به سایز سنگ و شرایط دیگری دارد:

-سنگ کلیه های 《5 میلی متر خود به خود دفع می شوند. تجویز آلفابلاکری مثل
تامسولوسین یا کلسیم چانل بلاکری مثل نیفه دیپین به تسریع دفع خود به خودی کمک می کند.
– سنگ های >5 میلی متر، عدم دفع خود به خودی سنگ بعد 4 هفته، سنگ به همراه تب (که اورژانس اورولوژی هست
و نیازمند درناژ فوری، چه از طریف سوند دابل J چه از طریق نفروستومی پرکوتانه، است)،عدم بهبود درد در فاز حاد با دارو، انسداد
کامل دو طرفه(افزایش کراتینین)و سنگ در شغل پرخطر (مثل خلبان یا آتش نشان)نیازمند مداخله(جراحی)است.

در وب سایت بهزیستن شما می توانید برای اطلاع از انواع رژِیم ها به وبلاگ وبسایت هم مراجعه نمایید.

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *